Masło to jeden z najbardziej popularnych tłuszczów w codziennej diecie. Jest nie tylko źródłem energii, ale także bogactwem istotnych dla organizmu witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A, D, E i K. Te mikroelementy odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu wielu układów organizmu oraz wspierają utrzymanie dobrego zdrowia. W artykule znajdziesz wyczerpującą odpowiedź na pytanie, jakie witaminy można znaleźć w maśle, w jakich ilościach występują oraz jak wpływają na ludzki organizm.

Jakie witaminy zawiera masło?

Najważniejsze witaminy obecne w maśle to: A, D, E oraz K. Wszystkie są rozpuszczalne w tłuszczach, co oznacza, że organizm znacznie lepiej je wchłania w obecności tłuszczu, którym masło jest bogate[1][2][4]. Stanowi ono jedno z nielicznych naturalnych źródeł witaminy D pochodzenia zwierzęcego dostępnych w codziennej diecie[1][4][7].

Witamina A obecna jest w ilości ok. 684 µg (ok. 2499 IU) na 100 g[1][3]. Witamina D występuje w zakresie od 1,7 do 5,6 µg na 100 g, zależnie od źródła i warunków produkcji[1][4][7]. Witamina E występuje w ilości od 2,3 do 12 mg na 100 g, pełniąc funkcję antyoksydacyjną[1][3][5]. Z kolei witamina K zawiera się w zakresie 3,3 do 7 µg na 100 g[1][3][4].

Rola witaminy A, D, E i K w organizmie

Witamina A jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wzroku – bierze udział w syntezie rodopsyny będącej barwnikiem siatkówki, ułatwia widzenie po zmroku, wspiera metabolizm białek oraz regenerację i zdrowie skóry[4][5].

  Jak wykluczyć nabiał z diety i nie rezygnować ze smaku?

Witamina D odgrywa niezwykle ważną rolę w gospodarce wapniowo-fosforanowej: reguluje wchłanianie wapnia z przewodu pokarmowego, zwiększa mineralizację kości i zębów, przeciwdziała osteoporozie u dorosłych oraz krzywicy u dzieci[4][5].

Witamina E to silny antyoksydant – zabezpiecza komórki, błony komórkowe oraz lipidy przed negatywnym wpływem wolnych rodników i uszkodzeniami oksydacyjnymi[5].

Witamina K odpowiada za krzepnięcie krwi, wspomaga regulację gospodarki wapniowej oraz hamuje odkładanie się tego pierwiastka w naczyniach krwionośnych. Ma także działanie przeciwnowotworowe i wpływa pozytywnie na układ kostny[4].

Pozostałe składniki odżywcze w maśle

Oprócz bogactwa witamin, masło zawiera również szereg minerałów: wapń, fosfor, potas, sód, jod, cynk oraz lecytynę[1][2][3][6]. Minerały te mają wpływ na procesy metaboliczne, kondycję kości, funkcjonowanie układu nerwowego oraz syntezę hormonów tarczycy[1][2][6]. Dla przykładu, 100 g masła dostarcza: 12 mg wapnia, 95 mg fosforu, 18 mg potasu, 3,5 µg jodu[1]. Lecytyna wpływa na prawidłową budowę błon komórkowych i metabolizm tłuszczów[1].

Wartość energetyczna i tłuszcze a witaminy w maśle

Wysoka zawartość tłuszczu (ok. 82 g na 100 g produktu) powoduje, że witaminy rozpuszczalne w tłuszczach są szczególnie dobrze przyswajalne z masła[1]. Zawartość tłuszczów nasyconych wynosi około 51 g na 100 g, co determinuje również wysoką wartość energetyczną: około 741 kcal na 100 g[1][2]. Stąd też choć masło dostarcza wiele cennych substancji, powinno być spożywane z umiarem ze względu na wysoką kaloryczność i udział tłuszczów nasyconych[2][5].

Podsumowanie – masło jako źródło witamin

Podsumowując, masło dostarcza istotnych z punktu widzenia zdrowia witamin: A, D, E i K w ilościach pozwalających na pokrycie istotnej części dziennego zapotrzebowania[1][3][4]. Dzięki obecności tłuszczu ich przyswajalność jest bardzo dobra. Obok witamin, masło jest także źródłem ważnych minerałów i lecytyny, pomagających utrzymać prawidłową pracę wielu układów organizmu[1][2][3][6]. Obecność wszystkich wymienionych składników sprawia, że choć masło ma wysoką wartość energetyczną, dobrze urozmaicona dieta może zawierać ten produkt w rozsądnych ilościach.

  Czym zastąpić masło w diecie bezmlecznej?

Źródła:

  • [1] https://yango.pl/blog/dlaczego-warto-jesc-maslo-b747.html
  • [2] https://rolnet.pl/blog/wlasciwosci-masla-sklad-wartosci-odzywcze-i-wplyw-na-zdrowie
  • [3] https://wszystkoojedzeniu.pl/maslo-80-wartosci-odzywcze-witaminy
  • [4] https://www.medonet.pl/zdrowie/diety,maslo—sklad–wlasciwosci-odzywcze–rodzaje,artykul,59761090.html
  • [5] https://staramleczarnia.pl/ciekawostki/sprawdz-czy-maslo-jest-zdrowe-zobacz-czy-warto-jesc-maslo-przedstawiamy-wartosci-odzywcze-i-witaminy-ktore-znajdziesz-w-skladzie-masla/
  • [6] https://gerlach.pl/blog/post/maslo-co-warto-o-nim-wiedziec.html
  • [7] https://dietetycy.org.pl/maslo-wlasciwosci/