Skaza białkowa, czyli alergia na białka mleka krowiego, wymaga eliminacji wszystkich produktów zawierających białka mleka, również w pieczywie. Bezpieczny chleb przy skazie białkowej to taki, który nie zawiera żadnych dodatków mlecznych ani śladów ich obecności [2][6].
Czym jest skaza białkowa i jak wpływa na wybór chleba?
Skaza białkowa jest alergią pokarmową objawiającą się reakcjami skórnymi, dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi oraz, rzadziej, oddechowymi po spożyciu produktów zawierających białka mleka krowiego [6][9]. Podstawą leczenia jest wykluczenie alergenów z diety, zarówno u dziecka, jak i – w przypadku niemowląt karmionych piersią – u matki [6]. Oznacza to, że wszystkie elementy jadłospisu, w tym chleb, muszą być dokładnie analizowane pod kątem zawartości białek mleka [2].
Zjawisko skazy białkowej najczęściej diagnozuje się u niemowląt i małych dzieci, natomiast jej obecność nie jest wykluczona u dorosłych [3]. Pierwsze objawy po spożyciu produktów mlecznych pomagają w rozpoznaniu problemu; poprawa następuje często po wdrożeniu ścisłej diety eliminacyjnej [1][6].
Jakie chleby są bezpieczne przy skazie białkowej?
Najbardziej istotne jest eliminowanie z diety wszelkich produktów z białkami mleka, w tym mleka, serwatki, kazeiny, masła czy maślanki [6]. Chleb bezpieczny w skazie białkowej powinien być wytwarzany wyłącznie z mąki, wody, drożdży lub zakwasu oraz soli [2]. Największe bezpieczeństwo zapewniają pieczywa żytnie, orkiszowe, gryczane oraz pszenno-żytnie, jeśli nie zawierają dodatków mlecznych [2].
Produkty te można rozpoznać po krótkiej, przejrzystej liście składników, bez mleka i jego pochodnych. Często spotykane chleby z etykietą „bez mleka”, „wegańskie” lub „bez laktozy” mogą być dobrą wskazówką, jednak produkty „bez laktozy” mogą nadal zawierać białka mleka krowiego i nie są bezpieczne przy skazie białkowej [3].
Na co zwracać uwagę przy zakupie chleba?
Najważniejszym krokiem jest dokładne czytanie etykiet. Należy wystrzegać się produktów, które mają w składzie mleko, serwatkę, mleko w proszku, kazeinę, masło, laktalbuminę lub aromaty mleczne [2]. Wiele pieczyw, takich jak bułki maślane, chleb tostowy lub produkty z polewą mleczną, zawiera ukryte źródła białek mleka krowiego [2].
Ważnym aspektem jest również ryzyko zanieczyszczenia krzyżowego w piekarniach wypiekających równocześnie różne rodzaje chleba [2]. Osoby z silną alergią powinny wybierać pieczywo oznaczone wyraźnym certyfikatem „bez mleka” lub kupować produkty z dedykowanych piekarni, które nie mają w ofercie wyrobów zawierających mleko [2].
Dlaczego chleb bezglutenowy nie zawsze jest bezpieczny?
Wybierając chleb bezglutenowy, należy pamiętać, że eliminacja glutenu nie oznacza braku białek mleka krowiego [4]. Każda alergia wymaga specyficznego podejścia dietetycznego. Pieczywo bezglutenowe może zawierać dodatki mleczne, dlatego koniecznie trzeba sprawdzić pełny skład produktu oraz informacje o obecności alergenów [4].
Wzrost świadomości i dostępność bezpiecznego pieczywa
W Polsce obserwuje się rosnącą ofertę chleba bez dodatków mlecznych. Wiele piekarni i supermarketów dostosowuje się do potrzeb osób z alergiami, co skutkuje większą ilością produktów odpowiednio oznaczonych [2]. Edukacja konsumentów stale się poprawia, a personel sklepów coraz częściej służy pomocą w identyfikacji potencjalnie niebezpiecznych składników [2].
Opieranie wyboru chleba o rzetelną analizę etykiet oraz rosnącą dostępność certyfikowanych produktów daje realne wsparcie osobom ze skazą białkową i ich rodzinom. Kluczowe pozostaje indywidualne podejście oraz ostrożność przy każdorazowym zakupie nowego produktu [2].
Podsumowanie
Bezpieczny chleb przy skazie białkowej to taki, który nie zawiera żadnych składników mlecznych ani ich pochodnych, jest produkowany w warunkach minimalizujących ryzyko zanieczyszczeń krzyżowych i posiada prosty skład. Najlepszym wyborem jest pieczywo wytwarzane z mąki, wody, drożdży lub zakwasu oraz soli, bez dodatków mleka ani jego przetworów [2][6]. Stała czujność, edukacja i korzystanie z coraz lepszej oferty rynku pozwalają na codzienne spożywanie chleba bez ryzyka wystąpienia objawów alergii [2].
Źródła:
- [1] https://biozdrowy.pl/blog/skaza-bialkowa/
- [2] https://diag.pl/pacjent/artykuly/skaza-bialkowa-kompleksowe-informacje/
- [3] https://apteline.pl/artykuly/skaza-bialkowa-jak-ja-rozpoznac-u-niemowlat-i-u-doroslych
- [4] https://gemini.pl/poradnik/dziecko/skaza-bialkowa-czyli-alergia-u-niemowlat/
- [6] https://www.doz.pl/czytelnia/a15973-Skaza_bialkowa__przyczyny_objawy_i_leczenie_alergii_na_bialka_mleka_krowiego_u_niemowlat_dzieci_i_doroslych
- [9] https://emotopic.pl/porady/skaza-bialkowa-objawy-skorne/

Zdrowe-Kalorie.pl – portal o odżywianiu dla ludzi, którzy nie mają czasu na komplikacje. Proste przepisy, sprawdzone porady i konkretna wiedza o tym, jak jeść lepiej bez wyrzeczeń i diet-karuzel.
